Sposoby leczenia alergii

Sukces w leczeniu alergii w dużym stopniu zależy od współpracy lekarza z pacjentem. Leczenie zwykle nie jest łatwe, ale dzięki dobrej diagnostyce i skrupulatności w przestrzeganiu zaleceń lekarza, może dać nadzwyczaj dobre rezultaty.
Alergia jest chorobą na całe życie. Nie ma sposobu na pełne wyleczenie się z alergii. Jednak pacjent zdiagnozowany, który będzie ściśle stosował się do zaleceń lekarza, ma szanse znacznie zmniejszyć przykre objawy alergii. Poznaj sposoby leczenia alergii.

Eliminacja alergenów

To podstawowa metoda leczenia alergii – unikanie czynnika wywołującego objawy. Żeby jednak móc skutecznie go unikać konieczna jest kompleksowa diagnostyka i rozpoznanie alergenu.

W przypadku alergii pokarmowej unikanie alergenu jest stosunkowo proste. Wystarczy zwracać uwagę na etykiety produktów (najczęstsze alergeny są zwykle wyraźnie zaznaczone), uważać przy przygotowywaniu posiłków i nie jeść dań, co do których składu nie mamy pewności, że nie zawierają uczulających nas składników.

Unikanie ekspozycji na alergen nie jest też bardzo trudne w przypadku alergii na sierść zwierząt (choć sierść kota jest dość zdradliwa i nawet przebywanie z osobą, która posiada kota może wywołać alergię u osoby uczulonej) czy alergii na składniki kosmetyków i chemii domowej. Chory powinien unikać kontaktu ze zwierzętami, używać hipoalergicznych preparatów do sprzątania i w pielęgnacji ciała.

Niestety sprawa komplikuje się w przypadku alergenów wziewnych takich jak pleśń, roztocza kurzu. Wtedy unikanie alergenu jest mocno utrudnione bo chory zwykle nie ma wpływu na kontakt z nimi. Warto jednak zachować zasady odpowiedniego sprzątania: odkurzać na mokro lub odkurzaczem z filtrem HEPA, unikać tapicerowanych mebli i dywanów, wykładzin, prać pościel w wysokiej temperaturze.

W przypadku uczulenia na pyłki należy unikać łąk i innych obszarów zielonych w okresie pylenia roślin. Na terenie Polski pylenie zaczyna się już na przełomie stycznia i lutego (leszczyna i olcha), w kwietniu największe zagrożenie stanowi pyłek brzozy, po nim do połowy maja pylą inne drzewa liściaste. Czerwiec i lipiec to okres pylenia traw, zaś sierpień i wrzesień to najsilniejsze pylenie roślin złożonych (bylica, parietaria itd.).

Alergicy powinni, poza kalendarzem pylenia, znać również mapę pylenia. W zależności od panującego klimatu w danej części kraju okres pylenia może różnić się nawet o dwa tygodnie. Okres wegetacyjny najwcześniej rusza w południowo-zachodniej Polsce, a najpóźniej w północo-wschodniej.

Terapia zapobiegawcza – odczulanie i immunoterapia

Odczulanie i immunoterapia to metody, które pozwalają trwale opanować chorobę i przynoszą znaczącą poprawę. Założeniem terapii zapobiegawczej jest wywołanie tolerancji na alergen. Najczęściej metodę tę stosuje się w przypadku alergii wziewnej, tym bardziej, że czynniki nad którymi najtrudniej zapanować i usunąć z otoczenia pacjenta to właśnie pyłki roślin, roztocze kurzu domowego, pleśnie, sierść zwierząt.

Immunoterapię swoistą można stosować u alergików od 5. do 45. roku życia. Jednakże ta forma terapii nie jest powszechnie stosowana ze względu na koszty, skuteczność oraz konieczny długi czas terapii. Największa skuteczność obserwowana jest w immunoterapii chorych uczulonych na alergeny owadów, bo u 80–90 % leczonych, następnie w leczeniu kataru siennego u 70–75% chorych, nieżytu alergicznego całorocznego u 60–70% i u chorych z astmą w przedziale 50–65%. Immunoterapię zwykle prowadzi się przez kilka lat (od co najmniej 3 do 5). Im dłużej trwa odczulanie tym dłużej obserwujemy pozytywne jego efekty u chorych.

Jest to bezpieczna forma terapii, jeśli została wcześniej zrobiona pełna diagnostyka, jest prowadzona pod nadzorem doświadczonego alergologa i prawidłowo zostanie dobrana szczepionka.

Sposoby odczulania:

Odczulanie iniekcyjne (podskórne)

Odczulanie podjęzykowe

Odczulanie na pokarmy w wyspecjalizowanych ośrodkach

Terapia objawowa

Leczenie objawowe polega na zmniejszaniu objawów choroby i przynosi czasową ulgę, nie ma jednak wpływu na przyczynę choroby i nie leczy jej w tym sensie. Często prowadzi się je równocześnie z immunoterapią, monitorując w ten sposób skuteczność prowadzonego odczulania.

Leczenie objawowe powinno być traktowane jako leczenie wspomagające, choć wytyczne zalecają stosowanie donosowych glikokortykosteroidów, często jako najlepszą formę farmakoterapii w zapobieganiu ale także i w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.

W zależności od objawów alergii stosuje się leki w postaci kropli do oczu, żeli i sprey’ow do nosa, tabletek czy maści a także inhalacji. W leczeniu sezonowego ANN u dorosłych zaleca się stosowanie glikokortykosteroidów donosowych zamiast doustnych H -blokerów.

Jedną z grup leków łagodzących objawy są leki przeciwhistaminowe. Blokują one produkcję substancji (histaminy), która wywołuje przykre objawy alergii. Są to leki I generacji: klemastyna i ketotifen, leki II generacji: loratadyna, cetyryzyna, feksofenadyna a także desloratadyna, rupatadyna, lewocetyryzyna itd.

Leki II generacji są przyjaźniejsze dla chorych, wiele skutków ubocznych zostało w nich wyeliminowanych.

Alergolog może też zapisać leki, które zmniejszają stan zapalny:

Leki blokujące receptory leukotrienowe

Kortykosteroidy

Niesteroidowe leki przeciwzapalne do stosowania zewnętrznego

Trzeba pamiętać, aby przyjmować leki zgodnie z dawkowaniem, które zalecił lekarz. Leki zmniejszające objawy przynoszą bowiem szybką ulgą i dlatego są częstym sposobem na doraźną pomoc, jednak ich długotrwałe stosowanie, zwłaszcza bez nadzoru lekarza, może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Dieta i styl życia – wzmacnianie odporności

Ogromnie ważnym czynnikiem w walce z alergią jest odpowiedni styl życia. Pacjent powinien dbać o swoją odporność i ogólny dobry stan organizmu.

Na odporność organizmu duży wpływ ma dieta. Osoba z alergią powinna odżywiać się zdrowo, zróżnicowanie, zadbać o odpowiednią podaż witamin. Alergicy powinni unikać sztucznych barwników i konserwantów. Warto suplementować witaminę D3, szczególnie w zimie, bo nie jest możliwe pokrycie zapotrzebowania organizmu na nią jedynie dietą.

Ważnym składnikiem diety powinny być też produkty bogate w pro i prebiotyki. Regulują one stan mikrobioty jelitowej a tym samym wspomagają odporność organizmu.

Odporność organizmu spada pod wpływem długotrwałego stresu. Konieczne jest włączenie do swojego codziennego grafiku ruchu, ćwiczeń fizycznych, które wyzwalają endorfiny, a także nauczenie się ćwiczeń oddechowych i radzenia sobie ze stresem.

Alergik powinien pamiętać o piciu wody, najlepsza będzie woda źródlana lub studzienna.

Konsultacja merytoryczna:
Małgorzata Michalczuk
lek. med. specjalista alergolog

Bibliografia:
Dr n. med Danuta Myłek „Oswoić alergie” 2018
Redakcja Wojciech Mędrala „Podstawy alergologii” 2006
Redakcja Rafał Pawliczak „Alergologia. Kompendium” 2018

Czytaj także

MOMESTER NASAL

Produkt leczniczy Momester Nasal aerozol do nosa wskazany jest w leczeniu objawów zdiagnozowanego przez lekarza sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa u osób dorosłych w wieku od 18 lat.

czytaj więcej